Wystawa „Niech nas widzą! Wizerunek, strój, ciało”

Sztuka, rzemiosło i moda – od XVI wieku po współczesność – w wielogłosowej opowieści o tym, jak chcemy być widziani.

Terminy: 10 października 2025 r. – 8 lutego 2026 r.
Miejsce: Zamek Królewski w Warszawie

O wystawie

Obrazy Marcella Bacciarellego i Bartłomieja Strobla obok porcelanowych figurek, ceremonialnych mieczy, pasów kontuszowych, strojów haute couture Yves’a Saint Laurenta i tęczowych kostiumów Thierry’ego Muglera – najnowsza wystawa w Zamku Królewskim w Warszawie przypomina, że historia ubioru to historia kultury i dzieje tego, jak chcemy być widziani.

Na ekspozycji zgromadzono około 250 różnorodnych obiektów z różnych epok – od XVI stulecia po współczesność. Są wśród nich cenne dzieła wypożyczone z muzeów krajowych i zagranicznych, w tym paryskiego Luwru, Muzeum Historii Sztuki w Wiedniu czy Galerii Obrazów Starych Mistrzów w Dreźnie, a także ze zbiorów prywatnych.

Zakres i narracja

Punktem wyjścia narracji wystawy jest kolekcja Zamku Królewskiego. W kolejnych częściach odwołuje się do figur władcy, rycerza, myśliwego, Diany, Flory, filozofa, kostiumu orientalnego i kobiecej atrakcyjności, odsłaniając bogactwo znaczeń zawarte w ubiorach na przestrzeni wieków. Sztuka, rzemiosło i moda spotykają się w jednej opowieści – nie jako ilustracje, ale równorzędne głosy.

Celem podstawowym wystawy jest rozszyfrowanie znaczeń zawartych w dziełach sztuki znajdujących się w zamkowych wnętrzach. Rozszerzenie perspektywy czasowej od XVI wieku aż po współczesność w nieszablonowy sposób pozwoli zwrócić uwagę na procesualność zmian w obrębie kultury europejskiej oraz wskaże metamorfozy i transgresje wybranych na wystawę motywów ikonograficznych – mówi Monika Przypkowska, kuratorka wystawy.

Wybrane dzieła i artystki/artystów

Dzieła dawnych mistrzów i artefakty

Wśród prezentowanych obiektów znajdują się bezcenne dla historii polskiej artefakty, takie jak otwierający wystawę płaszcz koronacyjny Stanisława Augusta (1764) czy zbroja młodzieńcza Zygmunta Augusta (1533), sąsiadujące z arcydziełami dawnych mistrzów, m.in. Antoona van Dycka, Louisa-Michela van Loo czy Alexandre’a-Francois Desportes’a.

Sztuka polska XIX–XX w. i twórcy współcześni

Silną reprezentację mają dzieła zarówno uznanych twórczyń i twórców sztuki polskiej XIX i XX wieku, jak i przedstawicieli młodego pokolenia działających dziś w Polsce. Na wystawie zobaczymy prace m.in.: Zofii Kulik, Natalii LL (Natalia Lach-Lachowicz), Karola Radziszewskiego, Magdaleny Abakanowicz, Edwarda Dwurnika, Agaty Agatowskiej, Ewy Juszkiewicz, Teresy Pągowskiej i Agnieszki Rożnowskiej.

Moda i design – Kolekcja Adama Leja

Ważną funkcję pełnią kreacje oraz akcesoria haute couture i prêt-à-porter światowych projektantów i domów mody z Kolekcji Adama Leja. Ich twórcami są m.in.: Coco Chanel, Elsa Schiaparelli, Cristóbal Balenciaga, Christian Dior, Gianfranco Ferré, John Galliano, Alexander McQueen, Paco Rabanne, Daniel Roseberry, Yves Saint Laurent, Vivienne Westwood i Franck Sorbier.

Motywy i interpretacje

Wystawa pokazuje, w jaki sposób poszczególne motywy powracają po stuleciach, uzbrojone w nowe – często biegunowo odmienne – znaczenia. Jednym z nich jest gorset: dawne narzędzie patriarchalnego ucisku, dziś symbol kobiecej siły.

„Niech nas widzą!” to wystawa, która przypomina pewną oczywistość, ale jest najdalsza od banału. Obfituje w obiekty i w treści, łącząc sztukę, rzemiosło i modę w jedną, wielogłosową opowieść. Oglądając koronę, szlafrok filozofa czy but drag queen, dostrzegamy, że historia stroju to nieprzerwany ciąg strategii widzialności – historii o tym, jak bardzo pragniemy i jak bardzo lękamy się być dostrzeżeni – podkreśla dr Jarosław Trybuś, zastępca dyrektora ds. muzealnych i programowych Zamku Królewskiego.

Program towarzyszący

W związku z wystawą przygotowano program edukacyjny oraz różnorodne wydarzenia towarzyszące, m.in. wspólne zwiedzanie z kuratorką, wieczorne oprowadzanie i zajęcia międzypokoleniowe.
Zachęcamy do udziału w ścieżkach autorskich po wystawie – spotkaniach z ekspertami. Swoje spojrzenie przedstawią:
Karolina Sulej, dr Anna Straszewska, dr Artur Badach, Adam Leja, dr Tomasz Mleczek oraz Marcin Różyc.

Publikacja

Wystawie towarzyszy bogato ilustrowana publikacja z esejami autorstwa m.in. Stacha Szabłowskiego, Andy Rottenberg,
Marcina Różyca i Joanny Wasilewskiej-Dobkowskiej.

Zespół

Kuratorka

Monika Przypkowska

Producent wystawy

Paweł Martosz

Koordynatorka wypożyczeń

Magdalena Jaroć

Koordynatorka produkcji scenografii

Anna Rosochacz

Projektanci wystawy

Elżbieta Szurpicka, Jan Przedpełski

Projektantka grafiki

Barbara Bugalska Studio Projektowe

Projektant identyfikacji wizualnej

Jakub de Barbaro