11.00 | ODWIEDŹ STOCZNIĘ W SIERPNIU | spacer przewodnicki

Certyfikowani przewodniczki i przewodnicy ECS to doskonali eksperci w swoim fachu.
O historii stoczni, Solidarności i ECS opowiadają w pasjonujący sposób, a przy tym otwierają przestrzeń do dyskusji. Każdy oprowadzający to inna opowieść.

w roli przewodnika | Andrzej Nawrocki, konsultant wystawy Stocznia | Człowiek. Przemysł. Miasto. Ma ogromne doświadczenie praktyczne, bowiem przez wiele
lat sam był zatrudniony w Stoczni Gdańskiej, pracował m.in. jako szef biura projektowo-konstrukcyjnego, dyrektor techniczno-handlowy, a także wiceprezes zarządu Stoczni Gdańskiej S.A. Redaktor książki „Stocznia Gdańska – jaką pamiętamy. Wspomnienia stoczniowców” (2020) i współautor – „Jak działała Stocznia Gdańska” (2022).

/ wystawa Stocznia (parter)
/ wstęp biletowany

12.00, 14.00 | STRAJK! TRWA! | spacery subiektywne

To był największy i najważniejszy protest w powojennej historii Polski. W rocznicę osiemnastu strajkowych dni z sierpnia 1980 roku, gdy od stanowisk pracy odeszli robotnicy w Stoczni Gdańskiej im. Lenina, a potem innych zakładów regionu i Polski, zapraszamy na spacery subiektywne po wystawie stałej ECS. Dlaczego te spacery nazywamy „subiektywnymi”? Bo przewodnikami są uczestnicy wydarzeń, którzy oprowadzą ścieżkami, jakie wyznaczają ich pamięć i osobista perspektywa.

w roli przewodników:
12.00 | Leszek Biernacki
Fotograf i dziennikarz. Miał 21 lat, gdy dołączył do strajku w Stoczni Gdańskiej
im. Lenina. Wykonał dokumentację fotograficzną protestu. Był założycielem Niezależnego Zrzeszenia Studentów na Uniwersytecie Gdańskim. Działał w środowisku solidarnościowym i akademickim jako dziennikarz, fotograf, organizator strajków.
Po wprowadzeniu stanu wojennego organizował nielegalną działalność NZS
w Trójmieście we współpracy z innymi zdelegalizowanymi przez komunistów strukturami Solidarności. Był redaktorem podziemnego „Serwisu Informacyjnego SKS NZS Trójmiasto”. W zbiorach ECS znajduje się 1567 zdjęć
jego autorstwa.

14.00 | Michał Bukojemski
Filmowiec, operator, producent, reżyser dokumentalista. Współautor zdjęć do pełnometrażowego filmu dokumentalnego „Robotnicy ’80”, , czarno-białej relacji
ze strajku w Stoczni Gdańskiej i przebiegu negocjacji Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego ze stroną rządową (reż. Andrzej Chodakowski i Andrzej Zajączkowski).
Od roku 1971 był operatorem filmowym w Wytwórni Filmowej „Czołówka”,
a potem przez wiele lat w Wytwórni Filmów Dokumentalnych w Warszawie.
Realizator kilkudziesięciu filmów dokumentalnych. Wykładowca na Wydziale Reżyserii Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi oraz
na Wydziale Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego.
Jako operator kamery współpracował m.in. z Ridleyem Scottem.

/ ECS, wystawa stała
/ wstęp biletowany

15.00 | STRAJK. NARODZINY SOLIDARNOŚCI | projekcja filmu

„Strike. The Birth of Solidarity” (reż. Leslie Woodhead, scen. Bolesław Sulik) – Brytyjczycy nagrali setki godzin rozmów, Salę BHP i stoczniową Bramę nr 2 odtworzyli
z podziwu godną dokładnością w przemysłowych przestrzeniach Manchesteru, plenery kręcili w Liverpoolu, zatrudnili setki statystów, których wiernie ucharakteryzowano. Powstał film fabularny z elementami dokumentu wykorzystujący wyjątkowe archiwalia, pozostający wierny faktom i starannie dokumentujący solidarność w działaniu.
Warto zobaczyć ten film z 1982 roku.

wprowadzenie | Arkadiusz Bilecki z Działu Zbiorów ECS, opiekujący się zbiorami filmowymi
/ ECS, mediateka (1 piętro)
/ wstęp wolny

10.00–20.00 | DZIEŃ NIEPODLEGŁOŚCI UKRAINY
W programie m.in.: koncert, pokaz filmu, spotkanie literackie i kiermasz książek, zbiórka darów dla walczącej Ukrainy oraz marsz i wiec.

11.00 | ODWIEDŹ STOCZNĘ W SIERPNIU | spacer przewodnicki

Certyfikowani przewodniczki i przewodnicy ECS to doskonali eksperci w swoim fachu.
O historii stoczni, Solidarności i ECS opowiadają w pasjonujący sposób, a przy tym otwierają przestrzeń do dyskusji. Każdy oprowadzający to inna opowieść.

w roli przewodniczki | Ewa Jaroszyńska, pedagożka, przewodniczka, współautorka przewodników po Gdańsku, Gdyni i Sopocie. Zawodowo i emocjonalnie związana
z Europejskim Centrum Solidarności od chwili jego powstania.
/ ECS, wystawa Stocznia (parter)
/ wstęp biletowany

12.00 | SIERPNIOWE OPROWADZANIE W DZIEŃ NIEPODLEGŁOŚCI UKRAINY | język ukraiński

Spacer w języku ukraińskim po wystawie stałej ECS, podczas którego opowieść o polskim sierpniu 1980 roku zostanie wzbogacona o ukraiński kontekst historyczny i spojrzenie na wydarzenia w Europie Środkowo-Wschodniej przez pryzmat doświadczeń Ukrainy.

w roli przewodnika | Lew Zacharczyszyn, pełnomocnik dyrektora ECS ds. polsko-ukraińskiej solidarności
/ ECS, wystawa stała
/ wstęp biletowany

14.00 | SIERPNIOWE OPROWADZANIE W DZIEŃ NIEPODLEGŁOŚCI UKRAINY |
język polski

Spacer po wystawie stałej ECS, podczas którego opowieść o polskim sierpniu 1980 roku zostanie wzbogacona o szerszy kontekst historyczny wydarzeń w całym bloku wschodnim oraz Ukrainie, od czasów zimnej wojny po współczesność.

w roli przewodnika | prof. Igor Hałagida z Uniwersytetu Gdańskiego, historyk ukraińskiego pochodzenia.
/ ECS, wystawa stała
/ wstęp biletowany

9.30 | 45 LAT SOLIDARNOŚCI | konferencja naukowa

Otwarcie konferencji naukowej, która potrwa do 31 sierpnia. Wystąpi ponad
60 naukowczyń i naukowców z całej Polski. Po 45 latach wracamy do strajkującej Stoczni Gdańskiej im. Lenina. Chcemy przyjrzeć się wydarzeniom, oddać atmosferę, wyjaśnić konteksty, ale również zbadać, w jaki sposób wielkie zwycięstwo Solidarności przetrwało w naszej pamięci, jak jest interpretowane i upamiętniane, a wreszcie, czy wciąż jest żywe
i znajduje naśladowców.

Andrzej Friszke i Ireneusz Krzemiński zostaną uhonorowani Odznaką Solidarności
i Praw Człowieka ECS.
wykład inauguracyjny | prof. Andrzej Friszke, wybitny znawca historii Solidarności
/ ECS i NOMUS – Nowe muzeum sztuki. Oddział Muzeum Narodowego w Gdańsku,
ul. Jaracza 14
/ wstęp wolny

20.00 | NASZA SOLIDARNOŚĆ. A TO NAM SIĘ UDAŁO | koncert

Nasza Solidarność. A to nam się udało! – demokratycznie, w formule plebiscytu,
Polki i Polacy wskazali postaci i zjawiska, które są dla nas wszystkich powodem
do dumy. Przypomnimy wolnościowe dziedzictwo ostatnich 45 lat i zobaczymy
wiele twarzy solidarności. Piosenki będą nawiązywać do zwycięzców plebiscytu.
Wśród wykonawców m.in.: Kombii, Sebastian Karpiel Bułecka, Tomasz Organek, Perfect, Staszek Soyka, Mery Spolsky, Justyna Steczkowska, Doda, Mr. Zoob, IRA, Edyta Górniak, Renata Przemyk, Piotr Cugowski, Siostry Kafar i Stokłosa Collective Orchestra

organizatorzy | Telewizja Polska S.A., Europejskie Centrum Solidarności,
Miasto Gdańsk
/ teren Stoczni Gdańskiej (przy dźwigu M3)
/ wstęp wolny

10.00–13.00 | OTWARTE BUDYNEK I WYSTAWY ECS

Wyjątkowo tego dnia zamykamy wcześniej, aby przygotować obiekt do wieczornej gali. Zapraszamy do strefy relaksu przy fontannach ECS, a o godz. 19.30 zachęcamy
do śledzenia transmisji z uroczystości wręczenia Medalu Wolności Słowa na antenie TVN24.

16.00 | CZY PAMIĘĆ I HISTORIA SĄ CZĘŚCIĄ POLITYCZNEGO SPORU? | debata

Powstanie Solidarności w 1980 roku było jednym z ważniejszych doświadczeń
w historii Polski, dowodzą badania opinii publicznej. Wydarzenia sprzed 45 lat są dziś istotną częścią polityki historycznej. A czasem także przedmiotem sporów politycznych
i światopoglądowych.

uczestniczki i uczestnicy debaty | Jolanta Gomula, Basil Kerski, Waldemar Ossowski,
prof. Robert Traba
prowadzenie | dr Jacek Kołtan
/ NOMUS – Nowe muzeum sztuki. Oddział Muzeum Narodowego w Gdańsku, ul. Jaracza 14
/ wstęp wolny

19.30 | MEDAL WOLNOŚCI SŁOWA | uroczystość wręczenia

Już po raz piąty zostaną uhonorowane osoby angażujące się w działalność na rzecz dobra wspólnego, w tym m.in.: obywatelską, społeczną, kulturalną, artystyczną, naukową, dziennikarską i publicystyczną. Nagrody przyznawane są w trzech kategoriach – Media, Instytucja i Obywatel/Obywatelka.

organizator | Fundacja Grand Press
partner | ECS
miasto gospodarz | Gdańsk
/ ECS, ogród zimowy (parter)
/ transmisja: TVN24
/ imienne zaproszenie

10.00 | 45 LAT SOLIDARNOŚCI | konferencja studencka

Otwarcie całodziennej konferencji naukowej. Niemal piętnastu młodych badaczy – historyków, socjologów, politologów, antropologów kultury, filozofów z całej Polski przybywa do Gdańska, aby przyjrzeć się przełomowym wydarzeniom, które rozegrały się 45 lat temu w Polsce.
/ ECS
/ wstęp wolny

10.00 | LATAJĄCY UNIWERSYTET PRAW CZŁOWIEKA | inauguracja IV edycji

Osoby pracujące w urzędach, instytucjach, szkołach, biznesie, organizacjach pozarządowych lub działające aktywistycznie poznają historię, podstawowe systemy ochrony i kluczowe wyzwania praw człowieka. Plan obejmuje osiem zjazdów weekendowych, teorię i praktykę, różnorodne formy zajęć.
Projekt realizuje ECS we współpracy ze Stowarzyszeniem Homo Faber i przy wsparciu Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka.
Danuta Przywara, Marta Siciarek i Piotr Skrzypczak zostaną uhonorowani Odznaką Solidarności i Praw Człowieka ECS.
/ ECS, sala warsztatowa
/ wydarzenie dla słuchaczek i słuchaczy Latającego Uniwersytetu Praw Człowieka

11.00, 14.00 | KOLORY WOLNOŚCI I SOLIDARNOŚCI | rodzinny spacer

Zapraszamy rodziny z dziećmi w wieku 7–12 lat na spacer z edukatorką po wystawie stałej ECS. Przemierzamy sale wystawowe i wykonujemy kreatywne zadania, dzięki którym zdobywanie wiedzy jest dobrą zabawą!
/ ECS, wystawa stała
/ wstęp biletowany

11.00 | ODWIEDŹ STOCZNIĘ W SIERPNIU | spacer przewodnicki

Certyfikowani przewodniczki i przewodnicy ECS to doskonali eksperci w swoim fachu.
O historii stoczni, Solidarności i ECS opowiadają w pasjonujący sposób, a przy tym otwierają przestrzeń do dyskusji. Każdy oprowadzający to inna opowieść.

w roli przewodnika | Łukasz Skupny, doktor nauk humanistycznych, nauczyciel historii
w III Liceum Ogólnokształcącym w Gdańsku. Autor publikacji edukacyjnych z zakresu historii. Certyfikowany przewodnik po ECS i Muzeum II Wojny Światowej, a także Hevelianum i Górze Gradowej. Lubi morsowanie, rower i bieganie.
/ ECS, wystawa Stocznia (parter)
/ wstęp biletowany

12.00, 14.00, 16.00 | STRAJK! FINAŁ! | spacery subiektywne

Ponad 750 zakładów pracy i ponad 700 tysięcy osób z całej Polski dołączyło do solidarnościowego strajku okupacyjnego, jaki 14 sierpnia 1980 roku ogłosili robotnicy
ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina. Protest trwał osiemnaście dni. Ostatniego z nich strajkujący podpisali z delegatami rządu historyczne w skutkach i rewolucyjne w formie Porozumienie Gdańskie.

W roli przewodników:
12.00 | Henryka Krzywonos-Strycharska
„Ten tramwaj dalej nie pojedzie!” – zawołała motornicza Henryka Krzywonos, rozpoczynając strajk gdańskiej komunikacji. Dołączyła do protestujących w Stoczni Gdańskiej im. Lenina i znalazła się w gronie sygnatariuszy Porozumienia Gdańskiego. Miała wówczas 27 lat. Po wprowadzeniu stanu wojennego represjonowana, zwolniona z pracy, inwigilowana. Współorganizowała pomoc dla rodzin osób internowanych
i więzionych. W III RP zaangażowana w działalność społeczną na rzecz dzieci
z trudnych środowisk. Posłanka na Sejm. Wraz z mężem Krzysztofem Strycharskim adoptowali dwanaścioro dzieci, są dziewiętnastokrotnymi dziadkami.

14.00 | Konrad Bieliński
W czasie strajku sierpniowego w Stoczni Gdańskiej im. Lenina był jednym z twórców Strajkowego Biuletynu Informacyjnego „Solidarność” – głównego źródła informacji
o przebiegu strajku, zarówno dla biorących udział w proteście stoczniowców,
jak i dla wszystkich wspierających strajk z drugiej strony stoczniowej bramy.
Miał wówczas 31 lat. Z wykształcenia matematyk. Współpracował z Komitetem Obrony Robotników i Komitetem Samoobrony Społecznej KOR. Współzałożyciel wydawnictwa NOWA. W kręgach opozycyjnych wsławił się przede wszystkim aktywnym zaangażowaniem w działalność poligraficzną i wydawniczą.
Założyciel i członek zarządu Stowarzyszenia Wolnego Słowa.

16.00 | Jerzy Buzek
W latach 80. aktywnie związany z Solidarnością – współorganizował struktury związku na Śląsku oraz brał udział w protestach w Zakładach Azotowych w Kędzierzynie.
Inżynier specjalizujący się w zakresie mechaniki i energetyki. Podczas I Krajowego Zjazdu Delegatów NSZZ „Solidarność” pełnił funkcję prowadzącego obrady
w gdańskiej Hali „Olivia” (1981). Po wprowadzeniu stanu wojennego współtworzył podziemne struktury Solidarności, publikował w prasie drugiego obiegu, wykładał
w ramach tzw. latających uniwersytetów.
W wolnej Polsce sprawował urząd premiera RP. Wykładowca akademicki.
/ ECS, wystawa stała
/ wstęp biletowany

13.00 | POSTULATY | pokaz mody

Kolekcję zaprezentują Jola Słoma i Mirek Trymbulak. Każdy element garderoby oraz biżuterii zawiera odniesienia do idei zawartych w sierpniowych postulatach strajkowych. Pokaz poprzedzi przekazanie do zbiorów ECS maski weneckiej wykonanej przez pracownię La Bottega dei Mascareri z Wenecji, prowadzonej przez Sergia i Massima Boldrinów. Maska powstała po wizycie w ECS i odwołuje się do wydarzeń z lat 80. i ducha Solidarności.
/ ECS, ogród zimowy (parter)
/ wstęp wolny

17.00 | STOCZNIA SOLIDARNOŚCI. STOCZNIA PRZYSZŁOŚCI | rozmowa o nowej dzielnicy miasta

45 lat po sierpniowych strajkach tereny Stoczni Gdańskiej im. Lenina, gdzie rozegrała się rewolucja Solidarności, podlegają przeobrażeniom – zapraszamy do rozmowy o tej nowej dzielnicy miasta.

goście i gościnie | Łukasz Drozda, Piotr Grzelak, Alicja Jabłonowska, Basil Kerski, Hanna Obracht-Prondzyńska
wprowadzenie | dr Przemysław Ruchlewski
moderatorki | Patrycja Medowska, Magdalena Mistat
/ ECS, wystawa Stocznia (parter)
/ wstęp wolny

18.30 | CZY SOLIDARNOŚĆ ZACHOWAŁA DAWNĄ SYMBOLICZNĄ MOC? | debata

Powstanie Solidarności w 1980 roku było największą wyrwą w socjalistycznym bloku wschodnim w całej jego historii i pierwszą przesłanką do jego upadku. Jaki wpływ miało
na losy innych państw? Czy dziś nadal ma symboliczną moc?

uczestniczki i uczestnicy debaty | prof. Michael Bernhard, prof. Jan Kubik,
prof. Ireneusz Krzemiński, prof. Shana Penn
prowadzenie | dr Grzegorz Piotrowski
/ biblioteka ECS (1 piętro)
/ wstęp wolny

10.00–20.00 | ZAPRASZAMY NA WYSTAWY | bilety w promocyjnej cenie
Tego dnia z okazji święta bilety mają promocyjną cenę
wystawa stała | 12 zł
wystawa Stocznia | 12 zł

11.00–18.00 | JUBILEUSZOWE NIESPODZIANKI ARTYSTYCZNE | animacje
na wystawie stałej

11.00, 13.00, 15.00 | Historia pewnych ludzi → sala E, Droga do demokracji (2 piętro)
Performens plastyczny inspirowany twórczością wybitnego grafika, malarza, rysownika
i scenografa – Franciszka Starowieyskiego. Powstałe w interakcji z widzami grafiki, nawiązywać będą do zdjęć z archiwum ECS przedstawiających wydarzenia 1980 roku
w Gdańsku i ich bohaterów, w tym zwykłych ludzi – pracowników i pracowniczki Stoczni Gdańskiej im. Lenina.

Warto wiedzieć, że Franciszek Starowiejski był czołowym przedstawicielem Polskiej Szkoły Plakatu i stworzył Teatr Rysowania, rodzaj widowiska, podczas którego malował na żywo przed publicznością. W archiwum ECS zgromadziliśmy zaś 3250 fotografii dokumentujących wielki sierpniowy strajk w Stoczni Gdańskiej, prace zawodowych fotoreporterów i przygodnych posiadaczy aparatów.
Autorką tworzonych na żywo grafik w technice szybkiego szkicu i szablonu będzie Marzena Hapka – projektantka graficzna, ilustratorka i edukatorka. Artystka nie tylko zainspiruje do tworzenia interpretacji plastycznych archiwalnych zdjęć, ale też ma zamiar wchodzić w interakcje, rozmawiając z widzami, opowiadając o inspiracjach
i technice.

13.00, 17.00 | Historia pewniej wolności → sala C, Solidarność i nadzieja (1 piętro)
Performens wideo z udziałem publiczności inspirowany satyryczną ulotką z lat 80., przedstawiającą generała Wojciecha Jaruzelskiego maszerującego w pochodzie pierwszomajowym z naręczem baloników. Na początku lat 80. XX wieku młodzież
z Nowego Miasta Lubawskiego za kolportowanie takich ulotek została aresztowana.
Ta historia zainspirowała grupę licealistów z Pomorza i Dolnego Śląska, zrzeszoną
w Model United Nations, do realizacji tego performensu – Barbarę Piotrowską,
Julię D’Arcy, Karola Mazurkiewicza, Maję Gawrysiak i Urszulę Flisikowską.
Jego głównym rekwizytem jest kolorowy balon – symbol radości i wolności, twór bardzo delikatny, który w prosty sposób może ulec zniszczeniu. Młodzi ludzie animujący performens mają w planach zapraszać publiczność do interakcji poprzez udział w krótkim nagraniu z wykorzystaniem balonów. Częścią wydarzenia będzie również rozmowa
o emocjach towarzyszących osobom uczestniczącym w akcji, a produktem finalnym video-art z udziałem żywych lektorów.

14.00, 15.00 | Historia pewnego radia → sala F, Triumf wolności (2 piętro)
Performens taneczno-muzyczny inspirowany historią Radia Luxemburg, potocznie zwanego Luxy, które w latach 80. ubiegłego wieku było dla młodzieży za żelazną kurtyną, odciętej od świata muzyki pop, uchem na świat zachodu.
Muzykę, inspirowaną przez twórczość ikon artystycznych Radia Luxemburg, wykona John Leysner – wokalista, basista, kompozytor tworzący muzyczne montaże w czasie rzeczywistym, wykorzystując perkusjonalia, bas, śpiew.
Improwizacje taneczne wykonają trzy tancerki – Zofia Piotrowska, Julia Kordowska
i Aleksandra Gawlak. Autorką koncepcji choreograficznej jest Dorota Jułkowska – choreografka i instruktorka tańca, autorka spektakli tańca.
/ ECS, wystawa stała
/ bilet w promocyjnej cenie 12 zł

10.30 | BIBUŁA W TAPCZANIE. O SOLIDARNOŚCI DLA DZIECI | prapremiera teatralna

To historia dla dzieci o wielkiej i o małej historii. Osobista, wzruszająca, pełna humoru oraz nadziei, a przy tym uniwersalna. Na 45 urodziny rewolucji Solidarności przygotowaliśmy opowieść o sile wspólnoty oraz potrzebie demokracji, wolności i niezależności, jaką odczuwają nawet najmłodsze obywatelki i najmłodsi obywatele.
Spektakl na motywach książki Michała Rusinka przygotował Miejski Teatr Miniatura.

reżyseria | Michał Derlatka, scenograf | Michał Dracz, muzyka | Tymon Tymański,

obsada | Dariusz Czarniecki, Jakub Ehrlich.

Gdańska premiera książki odbędzie się podczas Gdańskich Targów Książki w ECS.

Projekt powstał we współpracy ECS z Wydawnictwem Agora i Miejskim Teatrem Miniatura w Gdańsku.
/ ECS, biblioteka (1 piętro)

/ wstęp wolny

11.00 | PRZY WSPÓLNYM STOLE | drugie śniadanie międzykulturowe

W niedzielny poranek, nim wspólnie otworzymy Bramę nr 2, zapraszamy na drugie śniadanie międzykulturowe. Do udziału zaprosiliśmy przedstawicieli różnych kultur obecnych w Trójmieście i naszych gości z całego świata. Każda z tych kultur
ma swój własny chleb – prosty, a zarazem głęboki symbol łączący ludzi i tradycje.
To właśnie chleb, w jego wielu odmianach i smakach, będzie motywem przewodnim spotkania.
/ teren zewnętrzny przy Bramie nr 2 (dawna stołówka stoczni)
/ wstęp wolny

12.00 | NARODZINY SOLIDARNOŚCI | rytuał wspólnotowego otwarcia Bramy nr 2

Tradycją się stało, że 31 sierpnia otwieramy Bramę nr 2 na oścież na wspomnienie wydarzeń z Sierpnia ’80. Udział zapowiedzieli sygnatariusze Porozumienia Gdańskiego
i bohaterowie Sierpnia ’80. Nim wybije godzina 12, wspólnie ukwiecimy Bramę nr 2, tak jak robili to gdańszczanie i turyści w sierpniu 1980 roku, gdy przez osiemnaście strajkowych dni przychodzili na plac, żeby moralnie wspierać strajkujących.

muzyka | Rebel Babel Ensemble pod dyrekcją artystyczną Łukasza L.U.C. Rostkowskiego
prowadzenie | Laura Haras, Adam Aleksiejuk
/ plac Solidarności
/ wstęp wolny

13.00 | ODZNAKA SOLIDARNOŚCI I PRAW CZŁOWIEKA ECS

Z wdzięczności w roku 45 rocznicy ratyfikacji Porozumienia Gdańskiego i powstania Solidarności, ECS ustanowiło tę odznakę. Dotąd uhonorowanych zostało siedemnaście osób. W gronie nagradzanych są m.in.: działacze antykomunistyczni, którzy wciąż są zaangażowani w budowanie demokracji i ochronę praw człowieka; aktywistki i aktywiści działający w duchu ideałów rewolucji Solidarności, broniąc praw człowieka
w Polsce i na świecie; osoby budujące ład z poszanowaniem godności człowieka; artystki i artyści, których twórczość opowiada się w obronie praw człowieka,
a wreszcie ci, którzy współtworzą i wspierają działalność ECS.

odznaką zostaną uhonorowani | Piotr Adamowicz, Bożena Grzywaczewska,
Maciej Grzywaczewski, Ewa Kulik-Bielińska, Bogdan Lis, Jan Rulewski,
Sławomir Rybicki, Jacek Taylor, Krystyna Zachwatowicz-Wajda
prowadzenie | Magdalena Mistat, Patrycja Medowska, Erwin Nowak, Przemysław Ruchlewski
muzyka | Emil Miszk – trąbka, Michał Bąk – kontrabas i Krzysztof Hadrych – gitara
/ ECS, ogród zimowy (parter)
/ wstęp wolny

14.30 | SOLIDARNOŚĆ. HISTORIA I PRZYSZŁOŚĆ | spotkanie bohaterek i bohaterów opozycji demokratycznej PRL

„Mamy wreszcie niezależne, samorządne związki zawodowe! Mamy prawo do strajku!
A następne prawa ustanowimy już niedługo!” – ogłosił Lech Wałęsa z wysokości Bramy nr 2 Stoczni Gdańskiej po osiemnastu dniach strajku i podpisaniu z władzą Porozumienia Gdańskiego. W 45 rocznicę wielkiego sierpniowego protestu, rozmowę rozpoczniemy tym symbolicznym wspomnieniem, aby ustalić, czy „następne prawa ustanowiliśmy już niedługo”? Chcemy poznać opinie bohaterek i bohaterów Sierpnia ’80. Jak z perspektywy czasu jawi się tamten protest? Czy wszystkie sierpniowe postulaty zostały w demokratycznej Polsce zrealizowane? Czy idea solidarności sprzed lat ma szanse dziś
w realiach codziennego życia?

zaproszeni do debaty zostali | Bogdan Borusewicz, Elżbieta Goetel,
Ewa Kulik-Bielińska, Bogdan Lis, Jan Rulewski, Sławomir Rybicki i Janusz Steinhoff
prowadzenie | dr Jacek Kołtan
/ ECS, ogród zimowy (parter)
/ wstęp wolny

13.00–15.00 | SIERPIEŃ ’80. TWÓJ RUCH | gra terenowa

Co tak naprawdę wydarzyło się 45 lat temu w Stoczni Gdańskiej im. Lenina? Nastolatki, dorosłych i rodziny z dziećmi zapraszamy do wzięcia udziału w grze terenowej, dzięki której rozszyfrujecie wiele strajkowych tajemnic. Przy okazji mile spędzicie czas na terenach dawnej Stoczni Gdańskiej, gdzie działa się wielka historia, która zmieniła całą Europę Środkową i Wschodnią. Sami zdecydujecie, po której stronie staniecie – strajkujących stoczniowców czy strajkowego sabotażysty.
/ ECS, Droga do Wolności i tereny stoczniowe
/ udział bezpłatny

15.00 | SIERPIEŃ W OBIEKTYWIE | fotoreporterzy wspominają

Fotoreporterzy dokumentowali atmosferę wielkiego sierpniowego strajku w Stoczni Gdańskiej im. Lenina. Dzięki nim 45 lat temu strajk i negocjacje z władzą nie schodziły
z czołówek zachodnich mediów, a dziś ich zdjęcia są dokumentem o nieocenionej wartości. Zapraszamy na spotkanie z fotoreporterami w roli głównej – będą wspomnienia, opowieści o ulubionych zdjęciach i pokaz wielu archiwalnych fotografii z tamtych dni.

gościnie i goście | Stanisław Składanowski, Chris Niedenthal, Wojciech Łaski, Małgorzata Lewandowska, Giedymin Jabłoński
moderatorka | Dorota Karaś
/ ECS, biblioteka (1 piętro)
/ tłumaczenie na polski język migowy (PJM)
/ wstęp wolny

16.00 | Człowiek z żelaza | projekcja filmu i unikatowego materiału z archiwum TVP

„Dlaczego tak późno?” – rzucił Wałęsa do Wajdy, gdy ten przyjechał do Stoczni Gdańskiej
im. Lenina na dzień przed zakończeniem wielkiego strajku. Lider protestu musiał wiedzieć,
jak wielką moc mają mass media. Dziewięć miesięcy później film Andrzeja Wajdy o wydarzeniach sierpniowych zdobył pierwszą w historii polskiej kinematografii Złotą Palmę w Cannes,
a nim zniknął z ekranów kin po wprowadzeniu stanu wojennego, zdążyło go obejrzeć ponad
pięć milionów widzów. Przed emisją filmu „Człowieka z żelaza” pokażemy wyjątkowy materiał
z archiwum Telewizji Polskiej, dotąd nieprezentowany widzom.

gościni honorowa | Krystyna Zachwatowicz-Wajda
wprowadzenie | Przemysław Herburt, dyrektor Ośrodka Dokumentacji i Zbiorów Programowych TVP i Marek Zając, zastępca dyrektora Biura Programowego TVP
prowadzenie | Dorota Wellman
/ ECS, mediateka (1 piętro)
/ wstęp wolny

20.00 | NASZA SOLIDARNOŚĆ. A TO NAM SIĘ UDAŁO | debata

Dyskusja z obrończyniami i obrońcami wolności oraz praw człowieka z różnych generacji. Do rozmowy o wyzwaniach solidarności kiedyś i współcześnie zaprosiliśmy Danutę Wałęsę, żonę lidera Solidarności, ikonę wszystkich bohaterek drugiego planu
i Dominikę Lasotę, aktywistkę Inicjatywy Wschód, a w drugiej części Pawła Łatuszkę
z gabinetu prezydent Białorusi Swietłany Cichanouskiej i Olę Hnatiuk, pisarkę, tłumaczkę i popularyzatorkę literatury ukraińskiej w Polsce. Głos zabierze także Basil Kerski, dyrektor ECS. Dyskusja będzie podsumowaniem plebiscytu pod tym samym tytułem, który wyłonił te wydarzenia z historii naszego kraju, z których Polki i Polacy są najbardziej dumni (1980–2025).

prowadzenie | Katarzyna Kasia, Grzegorz Markowski
/ ECS, ogród zimowy
/ transmisja: TVP Info
/ wstęp wolny

STREFA RELAKSU | muzyka na żywo
Plac przy fontannach ECS zmienił się w letnią strefę relaksu – cień zadaszeń, szmer wody, dźwięki muzyki w tle oraz małe co nieco w szklance i na talerzyku.
Przysiądź i złap oddech. Wszystkie weekendowe wieczory umila muzyka na żywo.
Występują wybitni trójmiejscy jazzmani oraz DJ-e.
/ ECS, placyk przy fontannach (od strony placu Solidarności)
/ wstęp wolny

ŚLADAMI SIERPNIA ’80 | rodzinna misja w ECS
Przeniesiecie się do sierpnia 1980 roku! To był bardzo ważny czas w dziejach Polski
i świata. O wydarzeniach tamtego lata opowiadamy na wystawie stałej ECS w sali A.
I tam Was zapraszamy. Rodzinną misję w ECS wypełnicie dzięki planszy pełnej zadań, zagadek i pretekstów do wspólnych rozmów. Od mapy stoczni, przez rebus, aż po własną wersję legendarnej Bramy nr 2 – każda misja przybliży Was do poznania historii Solidarności w sposób ciekawy i angażujący.
Historia, która porusza, inspiruje i uczy – przeżyjcie ją razem!
/ planszę zadań wydrukujcie ze strony ECS lub pobierzcie w kasie ECS

ŚWIĘTO PODNIESIONYCH GŁÓW | plenerowa wystawa fotograficzna
„Chce pan zobaczyć wolną Polskę? Niech Pan wejdzie do środka” – rzucił do dziennikarza wartownik stojący przed strajkującą Stocznią Gdańską im. Lenina.
I my po 45 latach od tamtych wydarzeń zapraszamy do środka, prezentując wystawę fotograficzną o wielkim strajku takim, jaki zapisał się we wspomnieniach uczestniczek
i uczestników.
/ plac Solidarności
/ wstęp wolny